Hamad bin Khalifa Üniversitesinde Dijital Beşeri Bilimler ve Topluluklar Doçenti Marc Owen Jones, İsrail’in “bilgiyi manipüle etme konusunda” uzman olduğunu belirterek “Resmi İsrail hesaplarının dezenformasyon yaydığını gördük. İnsanların sadece sahte fotoğraflar yaydığını değil, aynı zamanda bağlamından koparılmış fotoğraflar ve propaganda anlatıları gördük.”
Dezenformasyon, propaganda ve dijital otoriterlik konusunda uzman olan Jones, Katar’ın başkenti Doha’da düzenlenen, Anadolu Ajansının (AA) Global İletişim Ortağı olduğu Dünya Eğitim İnovasyon Zirvesi’nde (WISE 11) AA’nın sorularını cevapladı.
Yapay zekanın belirli işleri yapabilmesi nedeniyle gazetecilerin işlerini kaybettiğini ifade eden Jones, ancak söz konusu teknolojinin doğru şekilde üretim yaptığından emin olmak için bunları halen insanların kontrol ettiğini söyledi.
Jones, yapay zekanın gelişmesiyle bazı habercilik biçimlerinin daha savunmasız olacağını, finansal habercilik ve görüş analizinin daha da zor olacağını dile getirdi.
Bu teknolojinin gazetecilerin “daha fazla iş yapmaları gerektiği beklentisini” yaratacağını aktaran Jones, yapay zeka çağında gazeteciliğin “dönüşümsel değişim” yaşayacağını belirtti.
Dezenformasyonla mücadeleye değinen Jones, bu konuda gazetecilerin, politikacıların, öğretmenlerin ve herkesin “yapay zekanın tehlikeleri konusunda” bilinçlendirilmesi gerektiğini söyledi.
“Yapay zeka silah haline getirilecek”
Jones, “İnsanlar bilgiyi manipüle etmeye çalışacak. Her zaman yapay zekayı kullanmıyorlar, geleneksel olarak başka şeyler kullanıyorlar. Yapay zekaya sahip olurlarsa onu kullanacaklar. Yani yapay zeka silah haline getirilecek. Bu yüzde 100 doğru.” ifadelerini kullandı.
Gelecek birkaç yıl içinde yapay zeka daha karmaşık hale geldikçe deep fake (derin sahtelik) ve diğer görsellerin haberlere konu olduğu çok daha fazla olayla karşılaşılacağını bildiren Jones, yapay zeka ve yapay zekanın ne için kullanılıp kullanılamayacağına ilişkin daha fazla düzenleme gerekliliğine işaret etti.
Jones, “Çünkü eğer sahte görseller ve sahte videolar oluşturabilirseniz ve bunun sizin için hiçbir sonucu olmazsa, o zaman insanlar bunu yapacaktır.” dedi.
Yapay zekayla ilgili düzenlemelerin “kesinlikle olması gerektiğini” vurgulayan Jones, Avrupa’da Genel Veri Koruma Yönetmeliği’nin (GDPR) olduğunu, dezenformasyonun ulus ötesi yayılmasını önlemek için diğer ülkeler arasında da çok taraflı düzenlemelere ilişkin anlaşmaların olması gerektiğini aktardı.
“Resmi İsrail hesaplarının dezenformasyon yaydığını gördük”
Gazze savaşı ve dezenformasyon konusuna değinen Jones, “Gazze savaşı bilgi okuryazarlığının önemini gösterdi. Sadece Gazze savaşında değil, Ukrayna da dahil olmak üzere zamanla bunun (dezenformasyonun) arttığını gördük. Ama özellikle Gazze, bize insanların bilgiyi doğrulamadan nasıl paylaşacağını gösterdi.” değerlendirmesini yaptı.
Bu konuda yapay zekanın ve bilgi okuryazarlığının önemine işaret eden Jones,”Resmi İsrail hesaplarının dezenformasyon yaydığını gördük. İnsanların sadece sahte fotoğraflar yaydığını değil, aynı zamanda bağlamından koparılmış fotoğraflar ve propaganda anlatıları gördük. ve insanların bunları retweetlediğini de gördük.” ifadelerini kullandı.
Jones, “Şu anda Gazze’de olup bitenleri tüm dünya biliyor. Herkes buna odaklanıyor. ve bence bu kadar çok dezenformasyon görmemizin nedeni, insanların kutuplaşmış olmasıdır. Kutuplaştığınız zaman, inanmak istediğiniz şeye inanma eğiliminde olursunuz.” diye konuştu.
Kendisine “İsrail hükümetinin neden bu kadar çok dezenformasyon yaydığının” sorulduğunu aktaran Jones, “Çünkü bunu yapabiliyorlar. Bunun saçma sapan bir dezenformasyon olup olmadığı önemli değil; eğer büyük bir mesajı hızlı bir şekilde ve geniş çapta iletebilirseniz, insanlar buna inanacaktır. İsrail’in bilgiyi silah haline getirme konusunda da uzman olduğunu düşünüyorum. Yani o bilgi alanını biliyorlar. Sanırım şu anda bu kadar çok şey görmemizin nedenlerinden biri de bu. Çünkü bu alanı manipüle etme konusunda uzman olan insanlarla karşı karşıyayız.” değerlendirmesinde bulundu.
Jones, küresel güneyde, Orta Doğu’da insanların bu konuyu çok önemsediklerini, bilgi paylaşmak istediklerini ve bazen ne paylaştıklarını kontrol etmediğini söyledi.
“Yapay zekanın yarardan çok zarar verme potansiyeli var”
Yapay zekanın bazı konularda, tıp alanında faydalarının olduğunun açık olduğunu kaydeden Jones, bilgi dünyasında ise durumun farklı olduğunu anlattı.
Jones, dijital teknolojinin “bilgiyi yayma şeklini” değiştirdiğini belirterek insanların bilgiyi ve yapay zekayı silah haline getirdiğini aktardı.
ABD’nin düzenlemeden ve devlet kontrolünden hoşlanmadığını dile getiren Jones, “İster haberler ister sosyal medya aracılığıyla olsun, bilgilerin çevrim içi dağıtımı dünyasında yapay zekanın yarardan çok zarar verme potansiyeline sahip olduğunu düşünüyorum.” dedi.
Jones, sosyal medya şirketlerinin, Avrupa’da faaliyet gösteriyorlarsa buralarda teknik olarak belirli şekillerde davranmak zorunda olduklarının altını çizdi.
Sadece düzenlemeye değil, aynı zamanda insan haklarına dayalı bir düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu vurgulayan Jones, “Çünkü eğer bunu insan haklarına göre biçimlendirmezseniz, bu her rejimin istediğini yapmasına neden olur.” dedi.
